Cây mắc mật từ lâu đã được biết đến là loại cây gia vị ăn kèm trong các món ăn của vùng cao Tây Bắc. Bên cạnh đó mắc mật còn được biết đến là loại cây chữa được khá nhiều bệnh về đường tiêu hóa và giảm đau nhức rất hiệu quả.
Nào hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về loài cây mắc mật này để có những thông tin bổ ích cho chính mình, cũng như biết được cách trồng và chăm sóc chúng hiệu quả thông qua nội dung bên dưới nhé!
Bạn có thể mua giống cây mắc mật tại: CÂY MẮC MẬT
Cây mắc mật là gì?
Cây móc mật hay mắc mật, cây củ khỉ, cây dương tùng, cây mác mật, cây mác một, cây mắc một, cây móc mật, cây nhâm hôi, lá măng mật, cây lá móc mật… với danh pháp khoa học là Clausena indica là loại cây thuộc họ Cửu lý hương (Cam chanh Rutaceae)
Cây mắc mật được thấy nhiều ở các nước như Trung Quốc, Lào, Thái Lan còn tại nước ta cây mắc mật được trồng chủ yếu ở các tỉnh Tây Bắc đặc biệt ở Lạng Sơn.
Mác mật là loài cây thân gỗ nhỏ có chiều cao trung bình khi trưởng thành khoảng 12m, có phân thành nhiều cành nhánh. Cành non mác mật có màu xanh nhạt, có long rãi rác về sau sẽ nhẵn bóng, vỏ thân có màu xám đen, trên vỏ có các nốt sần.
Lá cây mắc mật dạng kép lông chim và mọc cách, chop lá nhọn, gốc lá bị lệch, mép lá nguyên hoạc đôi khi có khía rang nhỏ.
Trái móc mật thịt có dạng hình cầu, đường kính khoảng 9 – 13mm, khi chín có màu trắng trong và chứa từ 1 – 2 hạt. Quả còn non có màu xanh đậm, trên vỏ có túi tinh dầu, nhẵn bóng.
Cây mắc mật có mấy loại? Có từ 4-6 loại mắc mật có quả và lá gần giống nhau. Tuy nhiên ở Việt Nam chỉ có 2 loại mắc mật thường được trồng và sử dụng làm thực phẩm.
Công dụng cây mắc mật
Cây mắc mật có nhiều công dụng trong các lĩnh vực khác nhau, đặc biệt phải kể là tác dụng của lá mắc mật, dưới đây là một số công dụng của cây.
Tác dụng cây mắc mật trong đời sống
- Quả mắc mật tươi vị chua chua ngọt ngọt có thể dùng để ăn tươi hoặc dùng để nấu, kho trong một số món ăn đặc trưng vùng miền.
- Lá móc mật hay mắc mật có chứa tinh dầu thơm nên được dùng trong các món vịt quay, lợn quay, kho cá, măng chua lá mắc mật, măng ngâm lá mắc mật,… Hơn nữa trong lá còn có hàm lượng protein, sắt, mangan, can xi rất cao tốt cho sức khỏe người sử dụng
- Nhiều người hay thắc mắt hạt mắc mật có ăn được không? Hạt cây mắc mật phơi khô xay thành bột dùng làm gia vị.
- Ngoài ra, trồng cây mắc mật để gia tăng thu nhập, có thể thu hoạch để bán quả, bán lá mắc mật tươi... cho những ai muốn mua quả móc mật tươi hoặc mua lá móc mật.
Tác dụng của cây mắc mật trong y học
- Tác dụng lá móc mật được sử dụng trong việc lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan, có thể sản xuất thành các sản phẩm chức năng.
- Tinh dầu quả mác mật có tác dụng bảo vệ gan, giảm đau, là nguyên liệu chủ yếu để làm thuốc.
- Lá và rễ cây mắc mật được dùng làm nguyên liệu trong đông y.
Cách trồng và chăm sóc cây mắc mật
Cây mắc mật cũng tương đối dễ trồng và ít tốn công chăm sóc, để cây sinh trưởng và phát triển tốt chỉ cần làm theo những hướng dẫn bên dưới.
1. Dụng cụ trồng
Cây móc mật có thể trồng trong bao xi măng, bao tải, chậu hay thùng xốp… hoặc có thể trồng trực tiếp xuống đất trong sân vườn. Nếu trồng trong chậu hoặc trông bao, trong thùng thì nên tạo lỗ thoát nước ở đáy để tránh ứ đọng nước làm úng rể cây.
Chậu trồng cây mắc mật nên chọn chậu có kích thước miệng tối thiểu từ 35 – 40cm, cao từ 30 – 50cm để cây có nhiều diện tích hấp thụ chất dinh dưỡng phù hợp sinh trưởng lâu dài cho nhiều cành nhánh.
2. Đất trồng
Cây mắc mật có thể sinh trưởng và phát triển trên nhiều loại đất khác nhau như đất đỏ bazan, đất thịt pha cát, đất nương rẫy, đất đồi thấp, phù sa ven suối và phù hợp với mọi địa hình miễn sao đảm bảo đất thoát nước tốt.
Ngoài ra, cần bổ sung thêm cho đất trồng hỗn hợp phân bò ủ hoai, phân gà, phân trùn quế, vỏ trấu, xơ dừa, than bùn, mùn hữu cơ… Nên bón lót với vôi rồi phơi khoảng 15 – 20 ngày trước khi trồng để xử lý sạch các mầm bệnh có trong đất.
3. Chọn giống và trồng cây
Cây mắc mật được trồng chủ yếu bằng 2 phương pháp là trồng bằng hạt và trồng bằng phương pháp ghép cành.
- Trồng từ hạt: Đầu tiên cần chọn hạt giống khỏe mạnh từ những cây cho năng suất cao và không sâu bệnh. Sau đó ngâm hạt giống trong nước ấm khoảng nửa ngày và tiến hành đem gieo vào bầu đất giàu dinh dưỡng. Đặt bầu ở nơi thoáng mát và giữ ẩm thường xuyên cho đến khi nảy mầm thành cây con. Sau khoảng vài tháng có thể đem trồng xuống đất được.
- Trồng bằng phương pháp ghép cành: đây là phương pháp có thời gian sinh trưởng nhanh hơn nhiều so với việc trồng bằng hạt. Đầu tiên, chọn cành ghép là những cây mẹ khỏe mạnh không sâu bệnh có cành bánh tẻ khoảng 1-1,5cm có sức sinh trưởng tốt để ghép. Cành ghép có khoảng 4, 5 chồi non cắt vát hai bên đầu cành ghép vào cành ghép gốc. Sau 20 ngày đã bắt đầu đâm rễ ở phần ghép. Sau 6 tháng đã có thể đem ra vườn trồng.
4. Mật độ, hố trồng và cách trồng cây dưới đất
- Mắc mật có tán lá cũng tương đối cao có thể trồng che bóng mát nên khoảng cách trồng cây thường ít nhất là 5m. Hố trồng cây phải có kích thước trung bình ít nhất là 50x50x50cm.
- Lưu ý trước khi trồng cây mắc mật cần dọn sạch sẽ đất trồng để loai bỏ rác và cỏ dại. Bón lót vào một hố một lựa phân chuồn ủ hoai kêm phân lân và một ít vôi bột khử trùng. Sau 1 tháng có thể trồng cây con giống vào được.
5. Cách trồng cây mắc mật giống trong chậu
Cây mác mật trồng chậu không có quá nhiều yêu cầu đặc biệt, có thể trồng cây vào bất kỳ loại chậu nào. Chỉ cần thường xuyên kiểm tra khả năng thoát nước của chậu vì đôi lúc đất trồng mùn hóa, hoặc rể cây phát triển làm bí lỗ thoát nước.
Nếu đặt cây mắc mật ở những vì trí có nắng chiếu vào chậu thì nên chọn các vật liệu chậu cách nhiệt, che chắn lại hoặc dùng các loại chậu ít hấp thụ nhiệt như chậu xốp hoặc chậu nhựa.
6. Chế độ nước
Cây mắc mật tuy có khả năng chịu hạn tốt nhưng để cây sinh trưởng và phát triển tốt nên tưới nước thường xuyên nhất là thời kì mùa khô.
7. Tạo tán cho cây
Do bộ tán của cây mắc mật phát triển khá to khỏe. Chỉ sau 1 năm rưỡi trở ra cành của chúng đã phát triển khá tốt với nhiều cành nhánh. Định kì một năm cắt tỉa 1-2 lần để tạo tán cho bộ khung. Loại bỏ những cành vượt cành sâu bệnh còi cọc chỉ để lại những cành khỏe mạnh nhất để trồng.
8. Chế độ bón phân cho cây
Cây mắc mật sau khi trồng 1 tháng rễ mới đã phát triển cần bón phân định kỳ thường là 1 lần/thàng. Trong 2 năm đầu trồng thì định kì hàng năm bón 2 lần với một lượng phân bón NPK khoảng 0,5 kg một cây. Sau mỗi năm nên tiến hành tăng lượng phân bón thêm 10%.
9. Phòng trừ sâu bệnh cho cây
Do lá cây mắc mật tươi có hàm lượng tinh dầu khá nhiều và hắc nên ít sâu bệnh đến phá. Tuy nhiên để cây phát triển tốt thì cần kiểm tra theo dõi để phòng ngừa kịp thời sâu bệnh hại làm ảnh hưởng đến sức khỏe của cây nhất là thời kì thu hoạch quả. Định kì làm sạch vườn và nhổ sạch cỏ dại để không cạnh tranh chất dinh dưỡng với cây.
10. Thu hoạch và bảo quản
Đối với quả: chỉ thu hoạch khi quả trên cây đã chín đều và thu hoạch từng cây một. Quả tươi có thể ngâm với muối, ớt để giữ độ tươi và sử dụng quả được lâu hơn. Ngoài ra còn có thể bóc vỏ, phơi khô quả rồi xay thành bột để sử dụng làm gia vị cho các món ăn.
Đối với lá: đem rửa sạch với nước sạch để loại bỏ bụi đất. Có thể sử dụng trực tiếp hoặc đem lá mắc mật phơi khô để bảo quản lá mắc mật trong thời gian dài.
Một số câu hỏi thường gặp về cây mắc mật
- Cây mắc mật còn gọi là cây gì? Cây mắc mật có tên gọi khác là cây củ khỉ, cây dương tùng, cây mác mật, cây mác một, cây mắc một, cây móc mật, cây nhâm hôi, lá măng mật, cây lá móc mật…
- Cây lá mắc mật tiếng anh là gì? Cây mắc mật với tên khoa học tiếng anh là Clausena indica
- Lá mắc mật có ăn được không? Lá mắc mật làm món gì? Ăn lá mắc mật có tốt không? Lá mắc mật chứa rất nhiều tinh dầu thơm, thường được dùng để quay hoặc nướng chung với các món ăn, giúp món ăn dậy mùi thơm và rất hấp dẫn. Lá mắc mật còn được dùng làm nguyên liệu trong đông y mang nhiều lợi ích sức khỏe đến cho con người.
- Giá lá mắc mật tươi bao nhiêu? Lá móc mật khô bao nhiêu? Lá mắc mật tươi hái trực tiếp ở trên cây. Giá: 120.000đ/1kg. Lá mắc mật khô được sấy bằng phương pháp sấy lạnh vẫn đảm bảo được màu sắc và hương vị. Giá: 250.000đ/1kg ( thường người mua ở xa giúp lá không bị ú
Mua cây mắc mật ở đâu? Nơi bán cây mắc mật tại Hà Nội
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều nơi bán cây mắc mật, có thể mua cây ở những cửa hàng cây hoa cảnh uy tín. Nếu bạn đang ở Hà Nội có thể ghé ngay các cửa hàng của Cây Cảnh Hà Nội để tham khảo và lựa chọn cây mắc mật giống phù hợp nhất.
Cây Cảnh Hà Nội là một trong những công ty chuyên cung cấp cây hoa cảnh uy tín được nhiều người tin dùng và đánh giá cao. Đến đây, quý khách hoàn toàn có thể dễ dàng chọn cho mình với những cây giống chắc khỏe như mong muốn.
Hơn nữa, khi đến với chúng tôi, đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp của Cây Cảnh Hà Nội sẽ luôn sẵn sàng hỗ trợ tư vấn và giúp khách hàng có thể đưa ra sự lựa chọn đúng đắn. Cây Cảnh Hà Nội luôn là người bạn đồng hành đáng tin cậy và mang đến cho khách hàng với những loại cây giống tốt nhất. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi bạn nhé, chúng tôi hân hạnh được phục vụ bạn!