Cây Mẫu Đơn: Phân Loại, Hình Ảnh, Ý Nghĩa, Hướng Dẫn Cách Trồng Và Chăm Sóc Hiệu Quả

Cây mẫu đơn là loài cây cảnh rất quen thuộc đối với những người yêu thích cây hoa cảnh, cây thích hợp trồng công trình, trang trí vườn hoa công viên, trồng đường viền hoặc trồng hàng rào,… hoặc làm cây bonsai trang trí sân vườn. Bên cạnh đó, mẫu đơn là loài hoa biểu tượng cho sự giàu sang, phú quý. Vậy bạn đã biết mẫu đơn có bao nhiêu loại chưa? Làm thể nào để chăm sóc cây mẫu đơn ra hoa đẹp? Cùng Cây Cảnh Hà Nội tìm hiểu câu trả lời có ở nội dung bên dưới nhé!

Cây mẫu đơn là gì?

Cây mẫu đơn là loài cây có hoa mang vẻ đẹp tinh tế, sang trọng và có rất nhiều chủng loại cũng như màu sắc khác nhau. Loài cây này thường được sử dùng trang trí cảnh quan sân vườn, tôn tạo cảnh quan ngoài thất.

Hiện nay ở Việt Nam có hai dòng mẫu đơn khác nhau, một loại mẫu đơn thuộc họ cà phê (Rubiaceae) mọi người hay gọi là bông trang (Ixora), còn một loại thuộc họ hoa thược dược (Paeoniaceae) mọi người hay gọi là hoa mẫu đơn (Peony).

Cây mẫu đơn – bông trang (Ixora)	Hoa mẫu đơn (Peony)
Danh pháp khoa học là Ixora coccinea, thuộc họ Rubiaceae (Cà Phê) Tên tiếng anh: Ixora, Jungle flame Ixora, Jungle geranium, Flame of the woods… Nguồn gốc: tìm thấy lần đầu tiên ở Malaysia và miền Nam Trung Quốc Đặc điểm Thân: Là cây thân gỗ, có nhiều cành nhánh. Lá: mọc đối, phiến lá láng hình bầu dục, có màu xanh và gần như không có cuống lá, bìa lá liền Hoa: mọc thành chùm lớn ở đầu cành nhánh, với nhiều sắc hoa nổi bật: màu đỏ, màu hồng, màu trắng và màu vàng. Đại diện: Hoa mẫu đơn Việt Nam, Hoa mẫu đơn Thái, Hoa mẫu đơn Mỹ…	Danh pháp khoa học là Paeonia, thuộc họ Paeoniaceae (Thược dược) Tên tiếng Anh là: Peony Nguồn gốc: châu Á, châu Âu và Tây Bắc Mỹ, rất thịnh hành tại Trung Quốc. Đặc điểm Thân: có 2 dạng chia mẫu đơn thành 2 loại cây hoa mẫu đơn thân gỗ và cây hoa mẫu đơn thân thảo. Lá: thuộc lá kép xẻ thùy sâu có màu xanh lục, mặt dưới có màu xanh nhạt  Lá của cây mẫu đơn đôi khi có phấn trắng phủ bên ngoài. Hoa mẫu đơn cánh kép, mọc đơn độc, thường có nhiều màu sắc rực rỡ: trắng, đỏ, đỏ trắng, đỏ sẫm, vàng, tím và hồng. Đại diện: Hoa mẫu đơn Trung Quốc, Hoa mẫu đơn Hà Lan, Hoa mẫu đơn Nhật Bản

Hoa mẫu đơn là loài hoa được nhắc đến nhiều trong các bộ phim cổ trang Trung Quốc, đây là loại hoa mẫu đơn (Peony) có cánh to xếp chồng lên nhau như hoa hồng và được mệnh danh “quốc sắc thiên hương”. Tuy nhiên dòng hoa mẫu đơn (Ixora) lại rất thịnh hành tại Việt Nam.

Hình ảnh cây mẫu đơn Peony đẹp

Hình ảnh cây mẫu đơn Ixora đẹp

Cách phân biệt và nhận biết cây mẫu đơn bông trang (Ixora)

*** Dựa vào xuất xứ 

Hoa mẫu đơn Việt Nam (hoa mẫu đơn truyền thống): là giống hoa của Việt Nam, chưa thành 3 loại:

• Hoa mẫu đơn cổ: có tên gọi khác là cây mẫu đơn cổ Văn Chấn, cây mẫu đơn Yên Bái. cây khi trưởng thành có vỏ nứt thành những rãnh sâu dọc theo thân, cây già cả thân và cành cây đều có vỏ nứt nẻ thành những ô vuông nhỏ. Chùm hoa lớn mọc ở đầu cành, bông hoa có màu đỏ xen vài cánh màu vàng.

• Hoa mẫu đơn rừng: là cây mọc dại trên vừng đồi cao, rừng núi nên có sức sống khá lớn. Cây cao, lá lớn, hoa mọc chùm thưa thớt, có quả, cây có sức sống mãnh liệt.

• Hoa mẫu đơn quê: thường mọc thành bụi, lá to, hoa xum xuê hơn mẫu đơn rừng và đa dạng về màu sắc nhưng không có quả.

Hoa mẫu đơn Mỹ: là cây thân gỗ nhẵn, nhiều cành nhánh, lá to hoặc trung có màu xanh đậm mọc đối, khoảng cách giữa các đốt lá thưa, chùm bông có kích thước lớn.

Hoa mẫu đơn Bỉ: còn có tên gọi khác là cây trang sen cũng là cây dạng bụi thấp, lá nhỏ mọc đối, hoa chùm, những bông hoa rực đỏ kết thành cụm hệt một đóa hoa sen.

Hoa Mẫu đơn Thái: Là cây bụi thân gỗ, thân và cành cây màu xám nhạt và có đốt. Lá cây hình bầu dục nhỏ, mọc đối, hơi nhọn ở đỉnh lá. Hoa dạng ống mọc thành chùm nhiều hoa tập trung ở các kẽ lá gần ngọn cành. Mỗi bông hoa đơn gồm 4 cánh nhỏ nở bung trên đỉnh ống

Hoa mẫu đơn Tàu: là giống mới du nhập, cây thân gỗ,  hoa nở đều, chùm hoa dày, có nhiều màu sắc. Đây là giống hoa mới được lai tạo.

Phân loại theo lá

• Hoa mẫu đơn lá nhỏ: thường là có dạng hình thoi, rộng 1cm và dài 2-3cm là tối đa . Loại trang này lá mọc đối chi chít quanh cành, nên thường dùng làm hàng rào, hoặc trồng bonsai .

• Hoa mẫu đơn lá trung: lá rộng từ 2-4cm, dài từ 4 đến 6cm. Nỗi bật với các dòng trang thái hoàng kim, thái phụng hoàng cam,…

• Hoa mẫu đơn lá xoắn: lá có kích thước trung bình. Nhưng nổi bật là lá hơi xoắn, lá ít nhẵn. Với dòng trang thái phụng hoàng lửa và trang hồng lá quấn…

• Hoa mẫu đơn lá kim: lá siêu nhỏ gần giống như lá hẹ,Hoa có màu đỏ sậm, cuống hoa dài mọc thành từng chùm tập trung ở phần đầu cành. Hoa hợp thành từng cụm, cây ra hoa liên tục và nụ hoa chi chít.

Ngoài ra, còn dựa vào màu hoa mẫu đơn để phân loại như: đỏ, vàng, cam, trắng…

Ý nghĩa của cây mẫu đơn – bông trang

Cây mẫu đơn là loài cây có hoa đẹp thường được sử dụng để trang trí cảnh quan sân vườn vì có nhiều màu sắc bắt mắt hơn nữa lại dễ trồng và ít tốn công chăm sóc. Hoa mẫu đơn sẽ góp phần giúp cho không gian sống thêm phần sinh động và trong lành. Hơn nữa loài cây này còn mang đến nhiều ý nghĩa tốt đẹp

• Cây mẫu đơn có hoa với nhiều màu sắc bắt mắt tượng trưng cho sự nghiệp thuận lợi, triển vọng nghề nghiệp tốt đẹp. Ngoài ra, cây còn thể hiện ngụ ý cát tường.
• Hoa mẫu đơn mọc thành cụm như mọt khối cầu thể hiện ý nghĩa oàn kết, viên mãn và may mắn, đồng thời thể hiện được sự hài hòa, hạnh phúc của gia đình và sự nghiệp phát triển mạnh mẽ

Màu sắc hoa mẫu đơn mang những ý nghĩa khác nhau

• Hoa mẫu đơn trắng: biểu tượng của một sự đẳng cấp riêng, đồng thời là niềm chân thành, hạnh phúc mà ai cũng mong có được.

• Hoa mẫu đơn đỏ: là biểu tượng của sự may mắn, giàu sang, thể hiện được sự sang trọng, kiêu sa. Hoa còn truyền tải thông điệp như một lời chúc “phát tài phát lộc” bởi ngoài vẻ đẹp đằm thắm

• Hoa mẫu đơn vàng: biểu trưng của tuổi thanh xuân nhiều đam mê, khát vọng, luôn muốn cháy hết mình và không bao giờ gục ngã trước những khó khăn, thử thách.

• Hoa mẫu đơn hồng: thể hiện vẻ đẹp duyên dáng như một thiếu nữ mới lớn. Ngoài ra, mẫu đơn hồng còn là biểu tượng cho tình mẫu tử thiêng liêng và lòng bao dung của người mẹ, rằng dù qua bao thời gian thì tình mẹ dành cho con vẫn không hề vơi cạn.

Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc cây mẫu đơn (Ixora)

Bạn cần lưu ý một số vấn đề khi trồng và chăm sóc cây mẫu đơn để cây sinh trưởng và phát triển tốt sau đây:

• Nên lựa chọn trồng cây ở những nơi có đất xốp, nhẹ, giàu chất dinh dưỡng và có độ pH dao động từ 6 – 7 là hợp lý.
• Khi cây trưởng thành, cần tăng lượng số lần tưới nước lên 2 – 3 lần cho mỗi ngày.
• Không nên bón phân cho cây vào thời tiết lạnh. Tốt nhất là nên bón phân vào ngày tiết trời mát mẻ.
• Để cây bông trang – mẫu đơn phát triển chiều cao tốt nhất, hãy cắt tỉa cây theo lịch trình cố định.

Cách trồng cây mẫu đơn đơn giản hiệu quả nhất

Cây mẫu đơn khá dễ trồng và dễ nhân giống. Cây được nhân giống bằng nhiều cách khác nhau, có thể từ hạt, từ lá, hoặc có thể nhân giống bằng cách giâm cành, chiết cành, và có thể ghép cành mẫu đơn lên một trong những cây khác. Tuy nhiên phiện pháp giâm cành thường được nhiều người lựa chọn nhất vì dễ thực hiện hiệu quả cao.

Bạn có thể tham khảo cách giâm cành sau đây:

• Lựa chọn những cây khỏe mạnh, phát triển tốt, không sâu bệnh để làm cây giống.
• Cành giâm nên chọn những cành già để có đủ sức phát triển độc lập trong môi trường.
• Cắt cành giâm rồi ngâm vào thuốc kích thích rễ. Đặt cành nơi khô ráo thoáng mát, tưới nước đều đặn hàng ngày.
• Chuẩn bị bầu ươm rồi cắm cành vào. Lưu ý không nên cắm quá sâu.
• Cuối cùng, tưới nước và chăm sóc cành đến khi mọc rễ, lên lá mới.

Cách chăm sóc cây mẫu đơn sinh trưởng phát triển tốt

Sau khi trồng thì cần chăm sóc cây đúng kỹ thuật mới đảm bảo cây sinh trưởng tốt và cho hoa nhanh. Từng yếu tố cần được lưu ý cụ thể như sau:

Cách tưới nước cây mẫu đơn: Cây mẫu đơn chưa trưởng thành thì cần nhiều nước, nên tưới cho cây vào mỗi sáng sớm và chiều tối. Khi cây trưởng thành thì cần lượng tưới ít hơn. Có thể 1 – 2 ngày mới tưới một lần.

Ánh sáng: Mẫu đơn phát triển tốt trong điều kiện ánh nắng đầy đủ, cây ưa sáng, không ưa bóng râm, sợ tối tăm, sợ úng nhưng chịu hạn chịu rét rất tốt.

Nhiệt độ và độ ẩm: Mẫu đơn thường bị mẫn cảm với nhiệt độ của đất và nhiệt độ ngoài trời. Nếu nhiệt độ ngoài trời quá nắng cần có biện pháp giảm đi nhiệt độ bằng cách làm mái che phủ cho cây.

Cắt tỉa, tạo tán cây mẫu đơn cần thường xuyên cắt tỉa, tạo tán, đồng thời loại bỏ những cành chết, lá khô để duy trì tính thẩm mỹ, và tránh tình trạng lá rơi xuống gốc cây sẽ bị giữ nước, sẽ làm hỏng rễ cây. Thời gian hợp lý để cắt tỉa là sau 6 tháng trồng, vì lúc ấy bộ rễ cây phát triển ổn định, đồng thời tiến hành nâng tán tạo dáng theo sở thích.

Bón phân: Tùy vào mỗi điều kiện khác nhau. Mùa xuân hè nên duy trì phân bón 1 tháng 2 lần. Mùa thu đông có thể ngừng bón để cây tự phát triển. Trong 3 đợt đầu tưới phân NPK. Bón phân thường xuyên các loại phân như: Phân chuồng, phân bắc, khô dầu.

Làm cỏ: Khi cỏ phát triển rậm rạp thì cây phát triển chậm hơn. Nên cần xới đất làm cỏ định kì cho cây, đặc biệt là sau mỗi lần mưa.

Các bệnh thường gặp ở cây mẫu đơn và cách phòng trừ

Tuy cây mẫu đơn rất ít khi bị bệnh nhưng trong quá trình phát triển thì cây cũng có thể gặp một số căn bệnh gây ảnh hưởng đến lá, hoa, thân, cành và có thể dẫn đến chết cây. Cụ thể như:

Bệnh vàng lá

• Dấu hiệu bệnh như: lá non nhưng đã ngả màu vàng, lá bị vàng phần đầu, lá trên ngọn vàng hơn phần gốc và rụng không theo chu kỳ.
• Nguyên nhân khiến cây hoa mẫu đơn ta bị vàng lá đó là rễ cây bị úng nước hay đất không đủ chất dinh dưỡng. Rễ cây bị nhiễm phèn hay việc bón phân sai thời điểm, không đúng liều lượng cũng sẽ khiến lá bị vàng. Hoặc là do cây bị bệnh tuyến trùng. Vi khuẩn bám rễ non nên cây không thể phát triển, không đâm được chồi mới và lâu dần sẽ chế.
• Để xử lý cần tìm hiểu nguyên nhân cụ thể để khắc phục. Nếu do vi khuẩn gây bệnh thì cần tách cây để không bị lây lan sau đó mua thuốc điều trị.

Bệnh đốm nâu trên lá cây

• Dấu hiệu: Lá đầu tiên xuất hiện đốm nhỏ, sau lan dần ra với màu nâu đậm và quầng vàng phía bên ngoài. Mỗi lá có nhiều vết bệnh liên kết với nhau. Bệnh trên thân với các đốm mốc hình bầu dục phần thân già.
• Nguyên ngân: Bệnh do nấm Stemphylium solani gây ra và dễ phát trong điều kiện nhiệt độ 25 – 30 độ C và ẩm độ 85 – 95%. Nếu không điều trị cây sẽ rụng hết lá và chết.
• Xử lý: Để chữa bệnh có thể dùng Boocdo 1%, Topsin M 70WP, Antracol 70WP (0,4%) phun trực tiếp lên lá. Bên cạnh đó cũng cần đưa cây ra vị trí khác để tránh lây cho cây lành và các loài khác.

Rệp sáp trên cây

• Dấu hiệu: Rệp sẽ hút nhựa trên lá, cành làm thức ăn khiến lá rụng, cành cây khô mà chết đi.
• Xử lý: Để trị rệp sáp ở cây hãy dùng Rogor 0,1% hoặc DDVP 0,1% 7-10 ngày phun 1 lần, phun liên tục 2-3 lần trong thời kỳ rệp đang là trứng. Có thể thực hiện biện pháp bảo vệ các loài thiên địch như bọ rùa, ong nhỏ tiêu diệt rệp. Bên cạnh đó, có thể dùng hợp chất lưu huỳnh và vôi để quét lên thân cành. Điều này cũng hỗ trợ hữu hiệu và lá cách để trị rệp cho cây.

Trên đây là những thông tin về cây mẫu đơn nói chung và cây bông trang mẫu đơn nói riêng. Hy vọng với những kiến thức mà Cây Cảnh Hà Nội tổng hợp được sẽ giúp được nhiều cho bạn, giúp bạn có thể tự tin trồng một cây trong khuôn viên nhà để làm mới không gian cũng như mang lại những điều tốt đẹp nhất. Chúc bạn thành công!

Cây Cảnh Hà Nội – caycanhhanoi.vn